Wspólny Apel sektorów finansowego i rolniczego do Posłów na Sejm RP ws. skutków ew. rozszerzenia przepisów o ochronie konsumenckiej na rolników na mocy ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej

W imieniu organizacji reprezentatywnych dla rynku finansowego i rynku rolnego apelujemy o przyjęcie poprawek wprowadzonych 11 maja 2023 r. przez Senat do projektu Ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej, która będzie przedmiotem obrad 76. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 24-26 maja 2023 r.

Nie kwestionując samej idei uregulowania lombardowej pożyczki konsumenckiej, zwracamy
uwagę, że:

• Ustawa (bez ww. poprawek) wprowadziłaby utrudnienia (wydłużenie procedur, wymaganie od rolnika wielu dodatkowych dokumentów, dualizm oceny kredytowej tego samego podmiotu ws. finansowania poniżej i powyżej 255 tys. zł na cele inwestycyjne) i podniosłaby ryzyko i koszty finansowania działalności rolniczej. Byłoby to szkodliwe dla polskiego rolnictwa, w tym szczególnie dla zdolności do absorpcji środków unijnych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej przez polskich rolników (rolnik korzysta powszechnie z pożyczek leasingowych dla realizacji projektów współfinansowanych z dotacji unijnych).
• wzmocniona ochrona (konsumencka) miałaby objąć aktywa rolnika, których w rzeczywistości nie mógłby nabyć, ponieważ w efekcie wprowadzenia Ustawy takie aktywa byłyby dla niego za drogie;

• mniej niż 400 gospodarstw rolnych rocznie ma kłopot nadmiernym zadłużeniem i wypłacalnością, co oznacza, że ok. 0,1% rolników, korzystających z finansowania, stałoby się potencjalnie beneficjentami ochrony konsumenckiej w razie niewypłacalności i poddania egzekucji (aukcji) lombardowej. Tymczasem ponad 400 tysięcy gospodarstw rolnych, w tym wzorowo regulujących swoje zobowiązania, dotknęłyby negatywne skutki Ustawy;
• ograniczono by dostęp rolników do zewnętrznego finansowania inwestycyjnego-w postaci pożyczek leasingowych, mimo iż pożyczka taka nie służy finansowaniu potrzeb konsumpcyjnych. Ze względu na istotne zwiększenie kosztów udziału w takim rynku i poziomu ryzyka oraz brak możliwości wykorzystywania w finansowaniu specjalizacji w zarządzaniu finansowanym sprzętem – sektor leasingowy rozważa wycofanie z oferty pożyczek inwestycyjnych dla rolnictwa;
• wyrugowanie z rynku stabilnych, przewidywalnych, atrakcyjnych cenowo i bezpiecznych produktów finansowych może doprowadzić do sytuacji, w której rolnicy zostaliby zmuszeni do poszukiwania wsparcia finansowego w parabankach i innych podmiotach stosujących bardzo wysokie oprocentowanie i koszty pozaodsetkowe. Tym samym skutek ustawy o konsumenckiej pożyczce lombardowej mógłby być odwrotny do zamierzonego;
• rozszerzenie stosowania przepisów o klauzulach abuzywnych na rolników prowadziłoby do pogorszenia sytuacji „rolników nie-przedsiębiorców”, tj. konsumentów, którzy dziś korzystają z pełnej ochrony konsumenckiej;
• wprowadzono by niepotrzebny element destabilizacji działającego mechanizmu  rynkowego w i tak newralgicznej sytuacji w rolnictwie. Banki finansują obecnie rolników na ponad 27 mld zł kredytu, z czego 57% obsługują polskie, lokalne banki spółdzielcze, stanowiące w dużej mierze współwłasność samych rolników.

Środowisko rolnicze podkreśla przy tym także oczekiwanie długoterminowej, tabilnej  polityki finansowej, w tym kredytowej ze strony państwa wobec rolnictwa jako strategicznego sektora gospodarki. Rolnictwo musi się rozwijać, aby sprostać konkurencji na wspólnym rynku oraz rynkach zagranicznych.