24 lipca 2024

Wspieramy banki w dostosowywaniu się do kolejnych wyzwań

Zapraszamy do przeczytania wywiadu, który z prof. Małgorzatą Iwanicz-Drozdowską, Prezes Zarządu Krajowego Związku przeprowadziła Anna Jarmuszkiewicz. Wywiad ukazał się w "Głosie Banków Spółdzielczych" nr 3/2024.

Jaka w obecnych, wciąż zmieniających się czasach, jest rola izby gospodarczej banków spółdzielczych? Jakie są priorytety jej działań?

Główne filary działalności KZBS pozostają niezmienne, obejmując legislację, integrację i wizerunek, a także edukację. Chociaż filary są te same, to różnie rozkładają się w poszczególnych latach akcenty. W ostatnim czasie rozwinęliśmy istotnie działania integracyjno-wizerunkowe, aby wesprzeć banki w budowaniu relacji z młodym pokoleniem, jak i przełamywaniu stereotypów. Banki spółdzielcze są ważnym ogniwem systemu finansowego i współtworzą społeczności lokalne, które są zróżnicowane i mają przed sobą różnorodne wyzwania. Istotne jest integrowanie banków oraz skupionych wokół nich społeczności za pomocą działań, które możemy prowadzić wspólnie. Doskonałym przykładem jest znana od lat akcja „Czerwiec z bankiem spółdzielczym” i sposób, w jaki ją prowadzimy, także w bieżącym roku. W działalności każdej izby gospodarczej istotne miejsce zajmują kwestie związane z przepisami prawnymi dla danej branży. W przypadku KZBS nie jest inaczej. Podejmujemy działania także we współpracy z drugą izbą bankową, aby w kluczowych dla bankowości sprawach prezentować zbliżone stanowiska.

Zmieniające się czasy, o których wspomniała Pani Redaktor, wymuszają także szybki czas reakcji na postulaty czy problemy zgłaszane przez banki, jak i na propozycje regulacji dla sektora bankowego. Podobnie jak w biznesie, izby gospodarcze muszą reagować szybko. Trzeba dodać, że na przełomie roku KZBS będzie pracował nad strategią na kolejne lata. Zakończenie tego procesu pozwoli określić priorytety dla działalności KZBS na kolejne lata.

Jaka jest dalsza perspektywa rozwoju i ewolucji sektora banków spółdzielczych? Jakie zagadnienia wydają się szczególnie ważne?

Polska gospodarka rozwija się od wielu lat w tempie szybszym niż kraje Europy Zachodniej, ale nasza bankowość spółdzielcza nie zwiększyła w tym czasie znacząco swojego udziału w rynku. Początkowo wyzwaniem było dostosowanie się do nowych wymogów regulacyjnych, w tym kapitałowych, po nich pojawiały się kolejne. Przyczyn braku zwiększenia udziału w rynku można zidentyfikować wiele. Wśród kluczowych wskazałabym dużą konkurencję ze strony banków komercyjnych, a także „przytłoczenie” skalą i zakresem regulacji, które de facto w przypadku banków spółdzielczych są w większości praktycznie takie same jak dla banków komercyjnych. To „przytłoczenie” skalą i zakresem regulacji powodowało i powoduje, że zamiast pozyskiwać nowych klientów i wzmacniać relacje z obecnymi, banki musiały dużo energii włożyć (i inwestują ją nadal) w spełnianie coraz to nowych wymogów. Generalnie, prowadzeniu działalności biznesowej nie sprzyja duża zmienność przepisów, jak i ich rozrost. Ponadto, chociaż ten problem przez wiele banków został już rozwiązany, oferowane klientom rozwiązania technologiczne przez pewien czas odbiegały od „średniej rynkowej”. Rozwój sektora bankowości spółdzielczej był i jest silnie warunkowany poziomem rozwiązań technologicznych dla klientów, jak i dla celów wewnętrznych. Trzeba w tym zakresie dotrzymywać kroku konkurentom funkcjonującym na rynku zarówno pod względem oferty dla klientów, jak i narzędzi umożliwiających obniżenie kosztów operacyjnych. Dodatkowo, od rozpoczęcia transformacji gospodarczej budowaniu pozycji bankowości spółdzielczej nie pomagały także częste zmiany koncepcji, jaki miałby być jej model. Zazwyczaj dużo energii trzeba poświęcić, aby dany mechanizm „dotarł się”, zanim zacznie funkcjonować sprawnie.

Dyskutowaliśmy w listopadzie 2023 roku o modzie na lokalność i o możliwościach, jakie stwarza to dla spółdzielczości w zakresie pozyskania młodych. Przyciągnięcie młodych pokoleń jest koniecznością, także ze względu na procesy demograficzne zachodzące w naszym kraju, a szczególnie starzenie się ludności i wyludnianie się niektórych regionów Polski. Zarysowanie perspektyw rozwoju to zadanie, którym warto się podzielić z szerokim gronem interesariuszy. Podsumowując, jako istotne elementy wpływające na możliwości rozwoju widziałabym: (1) dalsze wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych dla klientów, ale także usprawniających pracę banku dzięki automatyzacji, np. sprawozdawczości; (2) pozyskiwanie młodych pokoleń i wykorzystanie faktu, że lokalność jest na fali; (3) rozwój oferty produktów generujących przychód prowizyjny; (4) wspieranie rozwoju przedsiębiorczości w regionie; (5) zachowanie ludzkiej twarzy. Te elementy są istotne, ale nie są jedyne.

Dynamika zmian w otoczeniu społeczno-gospodarczym generuje sporo wyzwań dla banków spółdzielczych. W jaki sposób KZBS pomaga (i zamierza pomagać w przyszłości) w mierzeniu się z tymi wyzwaniami przez sektor?

Izba gospodarcza może dawać „wędkę” (albo pomagać ją zdobyć), ale nie złowi „ryby”, bo nie taka jej rola. „Rybę” każdy musi złowić sam. Wspieramy banki w dostosowywaniu się do kolejnych wyzwań prowadząc działalność edukacyjną. Dokładamy wszelkich starań, aby wiedza, jaka jest przekazywana bankowcom, była na jak najwyższym poziomie i była użyteczna w praktyce. Bardzo cenimy naszych wykładowców i trenerów. Jest to dla nas działalność misyjna, szczególnie w przypadku banków będących naszymi Członkami. Poza szkoleniami, na konferencjach czy webinariach dzielimy się wiedzą i oceną zachodzących procesów i zmian, a także wskazujemy wyzwania i zagrożenia.

Prowadzimy dialog z regulatorami zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym, dążąc do wypracowania przepisów jak najlepiej pasujących do realiów sektora bankowości spółdzielczej. Chociaż wiele już powiedziano o zasadzie proporcjonalności, to jej zastosowanie w praktyce regulacji unijnych i krajowych nie jest szerokie. Zwiększenie roli zasady proporcjonalności stanowi wyzwanie w dialogu z regulatorami.

Jednymi z kluczowych wyzwań dla banków spółdzielczych są transformacja cyfrowa i zmiany demograficzne, o których wspominałam już wcześniej. W przypadku transformacji cyfrowej wspieramy banki w budowaniu świadomości potrzebnych zmian – realizacja jest w rękach banków spółdzielczych, wspieranych przez banki zrzeszające i dostawców rozwiązań ICT. W przypadku wyzwań demograficznych, to potrzebna jest szeroka dyskusja w tym temacie, np. przy okazji Koncepcji Rozwoju Kraju 2050 (KRK 2050). To jest problem, z których zmaga się wiele krajów Europy.

KZBS działa w wielu procesach legislacyjnych eksponujących stanowisko banków spółdzielczych i służących wykształceniu sprzyjającego otoczenia prawnego dla banków spółdzielczych. Jakie dostrzega Pani szczególnie ważne zagadnienia, w które obecnie Związek jest zaangażowany?

KZBS odgrywa ważną rolę w procesach legislacyjnych, wnioskując o określone rozwiązania, jak i opiniując unijne dyrektywy i rozporządzenia, ustawy, akty wykonawcze, rekomendacje w poszukiwaniu rozwiązań najlepszych dla sektora banków spółdzielczych. Na szczeblu UE współpracujemy ściśle z Europejskim Stowarzyszeniem Banków Spółdzielczych (EACB), którego KZBS jest członkiem. Jednak nie zawsze interesy polskiej bankowości spółdzielczej są zbieżne z interesami reprezentowanymi przez inne kraje, chociaż by ze względu na zróżnicowaną skalę działalności i udział w rynku, a także rozwiązania organizacyjne. Dobrym przykładem jest CMDI (Crisis Management and Deposit Insurance), w przypadku której nadal trwają prace, w ramach których walczymy o utrzymanie opcji narodowej, pozwalającej na obniżenie składek na BFG dla banków spółdzielczych, które są członkami systemów ochrony. Jak wspomniałam, bardzo istotne jest zwiększenie stosowania zasady proporcjonalności w regulacjach, m.in. w zakresie obowiązków raportowych, w tym ESG. Przebiły się pewne „jaskółki”, np. w zakresie polityki zmiennych składników wynagrodzeń, ale spraw do przedyskutowania jest wiele. Liczymy na otwarty i owocny dialog z naszymi regulatorami, aby zwiększyć znaczenie zasady proporcjonalności, która w teorii jest dostępna, ale w praktyce widać jej ograniczone zastosowanie.

Obecnie, poza włączaniem się w opiniowanie licznych unijnych i krajowych aktów prawnych, prowadzimy prace nad nowelizacją Ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających, jak również współpracujemy z ZBP przy nowelizacji Rozporządzenia MF w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków. Obie nowelizacje są istotne, jednak w przypadku rozporządzenia dot. rezerw kluczową kwestią jest reorganizacja zasad monitoringu, aby zniwelować występujące w praktyce różnice pomiędzy podejściem stosowanym przez banki komercyjne, korzystające z MSSF 9, a krajowymi rozwiązaniami, stosowanymi głównie przez banki spółdzielcze. Oprócz tego pilotujemy sprawy zgłaszane nam przez naszych Członków, np. nowelizacja Rozporządzenia MF w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń czy też znana w środowisku zmiana interpretacji PARP co do statusu banków spółdzielczych jako małych i średnich przedsiębiorstw.

Jednym z celów KZBS są rozszerzone działania na rzecz promocji i współtworzenia wizerunku sektora. Jakich nowych aktywności Związku można spodziewać się na tym polu?

Sporo nowych aktywności pojawiło się w ostatnich miesiącach. Są nimi: (1) „Pierwsza Liga Biznesu”, skierowana do przedsiębiorców, (2) działania w ramach Roku Edukacji Ekonomicznej, pod hasłem „KZBS, czyli kształć się z bankiem spółdzielczym”, mające zarówno walory edukacyjne, jak i stwarzające możliwość integracji różnych pokoleń wokół banku. Wpływa to na wizerunek, bowiem bank ma okazję zrobić jeszcze więcej w swojej społeczności lokalnej. Planujemy także kolejne inicjatywy, ale musimy przedyskutować jeszcze ich kształt. Każdy z banków spółdzielczych ma w swoim środowisku określoną markę, na którą często pracował długie lata. Chcemy dokładać do budowania tej marki kolejne cegiełki, które mogłoby być trudno zdobyć działając w pojedynkę.

 

 

prof. dr hab. Małgorzata Iwanicz-Drozdowska

Prezes Zarządu Krajowego Związku Banków Spółdzielczych

Jest związana ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie, gdzie kieruje Katedrą Systemu Finansowego. Od 30 lat działa w praktyce gospodarczej (m.in. Polski Bank Rozwoju SA, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny), w tym w radach nadzorczych spółek prawa handlowego (m.in. Alior Bank SA, PFR TFI SA) i obecnie RN IPS SGB. Od lutego do grudnia 2019 r. pełniła funkcję Zastępcy Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego. Autorka około 200 publikacji naukowych i uczestniczka wielu projektów badawczych. Zainteresowania naukowe obejmują: sieć bezpieczeństwa finansowego, stabilność finansową, zarządzanie instytucjami finansowymi, w tym zarządzanie ryzykiem, a także edukację finansową.

 

×

Niezbędne pliki cookies

Te pliki cookie są niezbędne do działania strony i nie można ich wyłączyć. Służą na przykład do utrzymania zawartości koszyka użytkownika. Możesz ustawić przeglądarkę tak, aby blokowała te pliki cookie, ale wtedy strona nie będzie działała poprawnie.

Zawsze aktywne

Analityczne pliki cookie

Te pliki cookie pozwalają liczyć wizyty i źródła ruchu. Dzięki tym plikom wiadomo, które strony są bardziej popularne i w jaki sposób poruszają się odwiedzający stronę. Wszystkie informacje gromadzone przez te pliki cookie są anonimowe.